Jabłoń – roślina niezwykła o cudownej mocy
Malus domestica. – nazwa łacińska
Rodzina: Różowatych
Roślinę zwłaszcza jej owoc opisywała św. Hildegarda i tak oto pisała, w swoim dziele: „Owoc tego drzewa jest łagodny, lekkostrawny, zaś spożywany na surowo nie zaszkodzi zdrowemu człowiekowi, ponieważ gdy rosa objawia swą pełną siłę (jej działanie rozciąga się od samego początku nocy, prawie do świtu), dzięki niej rosną jabłka, to znaczy pokrzepiają się nią. Dlatego spożywanie ich na surowo jest dobre dla zdrowych ludzi, bowiem dojrzały one dzięki silnej rosie. Jednak chorym ludziom surowe jabłka dość szkodzą, bowiem ci są słabi; ale ugotowane i suszone są dobre zarówno dla chorych, jak i dla zdrowych. Jeśli jednak zestarzeją się, a ich skórka się zmarszczy, co dzieje się zimą, wówczas spożywanie ich na surowo jest dobre dla chorych, jak i dla zdrowych, bowiem znajdujące się w nich szkodliwe soki zdążyły już wyschnąć.”
Nazwy w innych językach:
Apple tree – po angielsku; der Apfelbaum – po niemiecku; jabloň – po czesku; pommier – po francusku; árbol de manzana – po hiszpańsku
Jabłonie to drzewa lub krzewy liściaste, zwykle posiadające masywny system korzeniowy oparty na mocnym korzeniu palowym i szeroko rozgałęzionych korzeniach bocznych sięgających do połowy obwodu korony.
W młodym wieku kora jest brązowa do brązowoczerwonej, w starszym wieku tworzy szarawą korę złuszczającą się z łusek. Gałęzie boczne u niektórych gatunków w młodym wieku zakończone są ostrymi kolcami .
Liście są proste, naprzemienne, zwykle całe, ale u niektórych gatunków również pierzasto klapowane lub pierzaste. U nasady ogonków liściastych z liniowymi przylistkami liściastymi .
Kwiaty jabłoni są ułożone w skąpe wiechy , różowawymi, białymi lub czerwonymi płatkami korony . Niektóre gatunki mają silny zapach. Zapylane są przez owady, którym dostarczają obfitość pożywnego pyłku i dobrze słodzonego nektaru .
Jabłko to owoc – o różnych kształtach (kulisty, spłaszczony, jajowaty, gruszkowaty), wielkości i kolorze (zielony, żółty, czerwony, pomarańczowy lub fioletowy), z około 5-12 nasionami w rdzeniu. Jabłka dojrzewają w naturalnych warunkach od lipca, sierpnia do września.
Występuje naturalnie w Eurazji i Ameryce Północnej, większość gatunków rośnie w Azji Wschodniej. Drzewa żyją zwykle 60-80 lat i ponad 100 lat . Ponad to dorastają do 15 metrów wysokości, w zależności od gatunku, odmiany i warunków.
Jabłoń jest najczęściej uprawianym drzewem owocowym w strefie umiarkowanej. Wyhodowano ponad 10 000 odmian , takich jak Jonathan , Ontario , Golden Delicious , Spartan .
Ze względu na wielorakie zastosowanie owoców zwanych jabłkami – drzewa te chętnie uprawiają sadownicy. Jednakże w krzyżowaniu istniejących odmian wzięło udział więcej gatunków z rodzaju jabłoni.
Surowiec zielarski:
Surowcem są owoce jabłoni – jabłka oraz liście
Substancje czynne:
w jabłku to liczne witaminy i sole mineralne, kwasy organiczne, probiotyczne pektyny oraz biopierwiastki, natomiast w liściach jabłoni znajdziemy – rutynę, kwercytrynę, florydzynę, floretynę, naryngeninę; kwas galusowy, katechowy, chlorogenowy, kawowy; leukoantocyjanidyny; garbniki; glikozydy fenolowe.
Działanie:
Jabłko wykazuje działania wzmacniające mięśnie i układ nerwowy, diuretyczne, przeciwreumatyczne. Dzięki pektynom obniża poziom cholesterolu we krwi oraz ogranicza wchłanianie lipidów. Pektyny jabłkowe rewitalizują mikroflorę przewodu pokarmowego oraz neutralizują substancję toksyczne, wiążą radioaktywny kobalt i ołów jak również wpływają pobudzająco na pracę wątroby. Liść jabłoni ma działanie przeciwzapalne, ściągające, przeciwbakteryjne oraz uszczelniające śródbłonki.
Jabłoń – zastosowanie:
Medycyna ludowa i dawna :
Wskazaniami do spożywania świeżych jabłek była otyłość, miażdżyca, biegunka, zaparcia, ostre zapalenie żołądka, dwunastnicy i jelit. Owoce były polecane gdy w grę wchodził niedobór minerałów, nerwowość, przemęczenie oraz uporczywy ból głowy. Natomiast liść jabłoni w postaci naparu był stosowany w nadmiernym krwawieniu miesiączkowym przy owrzodzeniach na skórze i błonach śluzowych jak również przy stanach alergicznych.
Kosmetyka:
Odwar z liści stosowany do kąpieli niemowląt przy uogólnionym stanie zapalnym skóry i rozległych wypryskach. Preparaty z jabłek są stosowane jako środek kosmetyczny na twarz, szyję oraz brzuch.
Ogród:
Jabłoń jest ceniona przez pszczelarzy jako drzewo nektarno-zapylające . Kwiaty jabłoni wykorzystywane są do specjalnych miodów w dużych sadach. Drzewo to ma również zastosowanie dekoracyjne.
Kuchnia:
Jabłka w kuchni używane są do wypieków, herbat, kompotów, dżemów, galaretek, nalewek oraz win. Natomiast liście wykorzystuje się jako napary i odwary.
Weterynaria:
Ocet jabłkowy podawano kurom z wodą pitną w celu większej odporności na czynniki zewnętrzne. Natomiast krowy, którym podawano pokarm zawierający jabłka dawały mleko smaczniejsze i bardziej tłuste.
Działania uboczne i przeciwwskazania
Osoby chore na cukrzyce oraz cierpiące na niektóre choroby przewodu pokarmowego nie powinny spożywać jabłek wieczorem oraz na czczo.
Zachęcam do zapoznania się z zamieszczonymi tutaj przepisami i metodami wykorzystania jabłoni:
ocet jabłkowy, napar z liści, napar ze skórek jabłka, odwar z liści, herbaty z liści i jabłek, suszone jabłka, wino, nalewka, kompot, sok, galaretka, mus, jabłecznik,
Jeśli chcesz zobaczyć jak wygląda jeden z licznych gatunków jabłoni to zobacz filmik poniżej
Jeżeli chcesz posłuchać to zapraszam
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jab%C5%82o%C5%84
https://cs.wikipedia.org/wiki/Jablo%C5%88
Jadwiga Górnicka, ,,Apteka Natury”, Warszawa 1992 rok
Jabłka na naszym stole
