Melisa Lekarska – pomaga zasnąć i rozwesela serce
Mellisa Officinalis – nazwa łacińska
Rodzina: Jasnowatych
Gatunek: Bylina
Ziele opisywała św. Hildegardy i tak o niej pisała w swoim dziele: „Melisa jest ciepła, zaś człowiek, który ją spożywa, lubi się śmiać, bowiem jej ciepło dotyka jego śledziony i rozwesela serce.”
Nazwy w innych językach :
Lemon balm – po angielsku; Zitronenmelisse – po niemiecku; Citronový balzám – po czesku; Mélisse – po francusku; Bálsamo de limón – po hiszpańsku
Inne nazwy Melisy :
Matecznik, rojownik, sajta
W 1988 roku została nawet uznana za roślinę leczniczą, a w 2006 roku za roślinę leczniczą roku.
Paracelsus (1493 -1541) uważał melisę za najlepsze lekarstwo na choroby serca. Roślina została wpisana do oficjalnego rejestru handlowego miasta Brunszwik jako „Herba melissa”. Od 1611 r. siostry karmelitanki produkowały alkoholowy ekstrakt z melisy iw ten sposób powstał „Klosterfrau Melissengeist”.
Mielisa pierwotnie pochodzi ze wschodniej części Morza Śródziemnego, ale od dawna jest szeroko rozpowszechniona w Europie Środkowej.
Melisa to wieloletnia lub wieloletnia roślina zielna . Wysokość wzrostu melisy zależy od rodzaju uprawy i odpowiednich podgatunków. Rośliny uprawiane w doniczkach zwykle dorastają do wysokości od 30 do 60 cm, podczas gdy melisa wolno rosnąca w ogrodzie może osiągnąć wysokość do 1,20 m .
Liście melisy mają owalny kształt, są ząbkowane na krawędzi i lekko spiczaste na końcu liścia. Pod ziemią melisa tworzy rozległy system korzeniowy zwany kłączem. W ten sposób melisa oprócz samosiewu rozmnaża się sama. Melisa zwykle kwitnie między początkiem czerwca a końcem sierpnia.
Cała roślina wyróżnia się bardzo mocnym i przyjemnym zapachem cytrynowym.
Surowiec zielarski:
Zbiór odbywa się w przed okresem kwitnienia w czerwcu, a pózniej ponownie w sierpniu. Surowcem lekarskim są liście, a niekiedy ziele melisy.
Substancje czynne:
Melisa zawiera kwasy fenolowe, garbniki i substancje gorzkie (w tym kwas rozmarynowy), kwas chlorogenowy i kwas kawowy. Olejek eteryczny składa się z cytralu, geranialu, neralu i cytronelalu. Występują również tlenek kariofilenu, germakren D i 6-metylo-5-hepten-2-on. Ponadto zawiera żywice, śluzy, glikozydy, saponiny i tymol oraz wysoką zawartość witaminy C.
Działanie:
Składniki liścia melisy wykazują działanie uspakajające, rozkurczowe oraz wiatropędnie, jak również przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe oraz przeciwzapalne.
Melisa Lekarska – zastosowanie:
Medycyna ludowa :
Odwar melisy zaleca się pić podczas puchnięcia człowieka, co ma uchronić od dojścia puchlizny do serca. Stany ogólnego pobudzenia i niepokoju, trudności w zasypianiu. W zaburzeniach trawiennych i mało nasilonych nieżytach żołądka, pije się ją na zawrót głowy i na wzruszenie.
Kosmetyka:
Melisa doskonale nadaje się do pielęgnacji skóry, zwłaszcza dla skóry problematycznej, takiej jak pryszcze i trądzik. Olejek eteryczny jest stosowany jako składnik perfum.
Ogród:
Roślina służy do przyciągania pszczół do produkcji miodu.Rojownikiem o przyjemnej woni naciera się ule, aby pszczoły dobrze się roiły
Kuchnia:
Świeżo zebrane liście dobrze komponują się z sałatkami, grzybami, rybami, dziczyzną i drobiem, z jajecznicą, omletami i innymi potrawami jajecznymi, z sosami ziołowymi, sosami tatarskimi np. na lody, budynie i kremy.
Melisę można również wykorzystać do likierów, sznapsów, win owocowych i koktajli.Nadaje się do dipów, twarogów, jogurtów i sosów z tymi ziołami, do grillowania lub jako smarowidło.
Weterynaria:
Rojownik daje się pić bydłu na rojenie mleka. odwar matecznika dawany jest do picia krowom po ocieleniu i w razie choroby.
Działania uboczne i przeciwwskazania
Preparaty z melisy lekarskiej stosowane w zalecanych dawkach nie powodują działania szkodliwego. Należy unikać długotrwałego stosowania melisy, ponieważ może spowalniać ona pracę gruczołów płciowych. Melisy należy unikać w przypadku niskiego ciśnienia krwi lub u osób z niedoczynnością tarczycy. Nie zaleca się jej stosować w czasie ciąży, ponieważ niektóre kobiety w ciąży mogą być uczulone na niektóre składniki tej rośliny. Powinny go również unikać osoby z jaskrą, ponieważ substancje czynne melisy mogą zaburzać ciśnienie wewnątrz oka.
Wniosek: Melisa może być wskazana w różnych sytuacjach, a jej zalet jest naprawdę wiele. Mimo to zawsze pamiętaj o konsultacji z lekarzem.
Zachęcam do zapoznania się z zamieszczonymi tutaj przepisami i metodami wykorzystania melisy lekarskie:
herbata, mleko melisowe, pesto z melisy, syrop, olejek, wino, nalewka
Jeżeli chcesz zobaczyć wygląd rośliny to zapraszam:
Jeżeli wolisz słuchać i oglądać to zapraszam na filmik
Źródła:
Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniecki, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987
http://www.farmakognozjaonline.pl/baz_suro/baza.php?jezyk=&klasa=folium&id=11
Monika Kujawska, Łukasz Łuczaj, Joanna Sosnowska, Piotr Klepacki ,, Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych, Słownik Adama Fischera”, Łódź 2014
https://www.heilpraxisnet.de/heilpflanzen/zitronenmelisse-anwendung-rezepte-heilpflanze/
Melisa
