Glistnik Jaskółcze Ziele – Dar Niebios

Chelidonium Majus L. – nazwa łacińska

Rodzina: Makowate

Gatunek: Bylina

Ziele opisywała św. Hildegarda oraz opis o nim można znaleść w Papirusie Ebersa (ok. 1550 r. p.n.e.), ponadto u Dioskuridesa, Pliniusza Starszego, Alberta Wielkiego, Mathiolusa i Paracelsusa, co świadczy o wielkim znaczeniu tej rośliny w medycynie.

Nazwy w innych językach :

Celandine Swallowweed – po angielsku; Schöllkraut Schwalbenkraut – po niemiecku;  Vlaštovičník vlaštoviční – po czesku; Hirondelle chélidoine – po francusku; Celidonia golondrina – po hiszpańsku

Inne nazwy glistnika jaskółcze ziele :

jaskółcze ziele, niebospad, złoty groszek, cencylija, glistownik, jaskółcze gniazdo, roztopaść, łaska boża, liść Boży

Roślina kwitnie od maja do września, kwiaty są samopylne. Glistnik rozmnaża się także wegetatywnie. Następuje to w wyniku specyficznego przyrostu korzenia.

Glistnik rośnie w rumowiska i wysypiska odpadów na obrzeżach lasów i w zaroślach. Preferuje miejsca lekko zacienione, na glebach żyznych i próchnicznych. Glistnik wymaga gleb bogatych w azot. Jest rozpowszechniony w strefie klimatu umiarkowanego. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Roślina ma długą tradycję zastosowań leczniczych, sięgającą starożytności.

Surowiec zielarski:

Zbiera sie w maju lub czerwcu, górne części pędów w okresie zakwitania wraz z zielonymi przyziemnymi liśćmi. Jesienią zbiera się korzeń. Ziele należy suszyć w temp. do 60 °C tak samo korzeń. Jeśli ziele lub korzeń nie jest używany na świeżo, należy go szybko wysuszyć, aby zapobiec fermentacji. 

Substancje czynne:

Ponad 30 alkaloidów o różnym działaniu farmakologicznym. Ich zawartość jest zmienna (średnio 0,15% w owocach, 0,3-1% w nasionach, do 2% w korzeniach).Głównym alkaloidem jest chelidonina i koptyzyna stanowią ok. 80% ogólnej zawartości alkaloidów. Inne ważniejsze to: alkaloidy protoberberynowe (berberyna, stylopina), alkaloidy beznofenantrydynowe (chelerytryna, sangwinaryna), alkaloidy protopinowe (protopina, allokryptopina); inne składniki: karoteny, witamina C, kwas kawowy i jego estry, kwas kawoilo-glicerynowy, kwas kawoilo-treoninowy (takze w postaci laktonu), kwas kawoilo-jabłkowy, kwas chelidonowy, glikogen, kwas bursztynowy, sporo wapnia, olejek eteryczny.

Działanie:

Preparaty glistnikowe przyjęte doustnie działają uspokajająco, spazmolitycznie (rozkurczowo) na mięśnie gładkie i poprzecznie prążkowane, rozluźniająco, przeciwlękowo, przeciwbólowo, przeciwdrgawkowo, przeciwstresowo i nasennie (10 ml nalewki lub intraktu, 100 ml naparu). Glistnik jest silnym środkiem żółciopędnym, żółciotwórczym i hepatoprotekcyjnym (ochraniającym miąższ wątroby, antyhepatotoksycznym – zapobiegającym uszkodzeniu wątroby). Szybko znosi kolkę żółciową, żołądkową i jelitową. Nalewka i intrakt glistnikowy znoszą również kolkę nerkową. Alkaloidy glistnika rozszerzają drogi oddechowe i naczynia wieńcowe, ułatwiają oddychanie.   
Sparteina i inne alkaloidy mają wpływ przeciwarytmiczny, zapobiegają migotaniu przedsionków i komór, znoszą częstoskurcz napadowy.   
Chelidonina, sangwinaryna, berberyna i chelerytryna hamuja wzrost i rozwój chorobotwórczych pierwotniaków, grzybów, bakterii i wirusów. Ponadto mają właściwości cytotoksyczne i antymitotyczne, przez co należą do substancji przeciwnowotworowych. Berberyna i chelidonina dodatkowo dają efekt przeciwbiegunkowy.  

Glistnik Jaskółcze Ziele – zastosowanie:

Medycyna ludowa  I Fitoterapia: Usuwa się brodawki  poprzez wielokrotne nacieranie świeżym sokiem w postaci mleczka o działaniu cytostatycznym. Sok pomarańczowy służy także do usuwania odcisków. Zewnętrznie intrakt świeży sok z glistnika jest też wykorzystany do leczenia opryszki, gruźlicy skóry, kłykcin, trudno gojących się ran, hemoroidów, świerzbu, nużycy oraz do usuwania piegów lub plam na skórze. Napar z glistnika podnosi stężenie hemoglobiny we krwi, poprawia krążenie wieńcowe, mózgowe i obwodowe (w kończynach), zwłaszcza przy stanach skurczowych naczyń i skokach ciśnienia krwi. Wodno-alkoholowe wyciągi z glistnika znakomicie radzą sobie z infekcjami dróg płciowych. Nalewkę stosuje się do użytku zewnętrznego przy ropnych ranach, owrzodzeniach i grzybicy.

Kosmetyka:

Maści i kremy z zawartością tej rośliny są zalecane w kosmetyce szczególnie w przypadku cery tłustej, ze skłonnością do trądziku różowatego. Preparaty z glistnikiem  są pomocne w gojeniu się blizn potrądzikowych i leczeniu atopowego zapalenia skóry.

Ogród:

Alternatywnie możesz wyhodować glistnik  we własnym ogrodzie – rośnie naprawdę w każdym zakątku i nie ma żadnych wysokich wymagań co do miejsca i gleby. Nasiona podczas siewu przykryj lekko  ziemią, wystarczy je docisnąć i podlać. Kiełkowanie następuje w niskich temperaturach od 10 do 15 °C w ciągu około 2 do 3 tygodni.

Weterynaria:

Odwar z glistnika był podawany do picia chorej krowie przy bólu wymienia., natomiast liśćmi glistnika nacierano skórę zwierzęcia przy chorobach skóry. W przypadku wzdęć po zjedzeniu świeżej kończyny podawano korzeń glistnika, aby wywołać wymioty.

Glistnik najlepiej łączyć z kłączem ostryżu (kurkuma), z zielem rzepiku, z mniszkiem (ziele, korzeń), z boldyną, z zielem kocanki, z zielem szanty, z zielem karczocha, z nasionami mielonymi ostropestu (sylimaryna), z zielem dymnicy, z zielem dziurawca, zielem lebiodki i (lub) zielem cząbru. Glistnik wykazuje  synergizm z berberysem (liść, owoc, kora), maczkiem kalifornijskim (ziele, korzeń), z siwcem i lepiężnikiem.

Działania uboczne i przeciwwskazania

Nie jest odpowiedni dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, dzieci poniżej 12 roku życia. Nie powinien być stosowany przy zapaleniu wątroby, pęcherzyka żółciowego. Nie powinien być stosowany dłużej niż cztery tygodnie. Podczas leczenia należy unikać spożywania alkoholu. Glistnika nie wolno stosować przy jaskrze.  Ciężkie zatrucie objawia się zawrotami głowy i bólami głowy, zaburzeniami świadomości, sennością, niedociśnieniem i tachykardią. Jednakże te działania niepożądane pojawiają się zwykle dopiero po długotrwałym stosowaniu (ponad dwa miesiące) i często są wynikiem „samoleczenia.

Zachęcam do zapoznania się z zamieszczonymi tutaj przepisami i metodami wykorzystania glistnika jaskółcze ziele:

 sok, napar glistnikowy,  Intrakt ze świeżego ziela, nalewka glistnikowa, macerat glistnikowy, maść, 

jeśli chcesz, zobaczyć jak wygląda ta roślina to zerknij tutaj:

Dla tych co lubią oglądać film poniżej 🙂

Źródła:

Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniecki, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987

https://pl.wikipedia.org/wiki/Glistnik_jask%C3%B3%C5%82cze_ziele

Monika Kujawska, Łukasz Łuczaj, Joanna Sosnowska, Piotr Klepacki ,, Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych, Słownik Adama Fischera”, Łódź 2014

https://rozanski.li/1183/chelidonii-herba-jako-surowiec-farmakopealny-i-lek/

https://cs.wikipedia.org/wiki/Vla%C5%A1tovi%C4%8Dn%C3%ADk_v%C4%9Bt%C5%A1%C3%AD